Przebieg ciąży
Ciąża człowieka trwa zazwyczaj 40 tygodni.
Okres ten można podzielić na 9 miesięcy lub na trzy trymestry.
Trymestr to okres trwający trzy miesiące.
Pierwsze dni po zapłodnieniu
Po 12 godzinach od momentu poczęcia (wniknięcia plemnika do wnętrza komórki jajowej) w zapłodnionym jaju następuje wymieszanie i połączenie genów ojca z genami matki. Powstaje komórka, zwana zygotą, zawierająca 23 pary chromosomów. W każdej parze jeden chromosom pochodzi od jednego z rodziców.
Po około 36 godzinach od momentu poczęcia następuje mitoza – proces dzięki któremu pojedyncza komórka dzieli się na dwie jednakowe komórki. Te dwie komórki po kolejnych kilkunastu godzinach, również ulegają podziałowi, tworząc zarodek składający się z czterech komórek. Dzięki mitozie, po trzech dniach zarodek składa się z 16 lub 32 komórek, a po 4 dniach – z 60 do 70 komórek. W ciągu paru dni liczba komórek staje się na tyle duża, że tworzy okrągłą grudkę zwaną morulą, przypominającą wyglądem owoc maliny.
W miarę zwiększania się liczby komórek zarodek przesuwa się poprzez jajowód i około 3 dnia od poczęcia przedostaje się do wnętrza macicy. W tym okresie następuje przekształcenie embrionu w kuleczkę złożoną z komórek i wypełnioną wewnątrz płynem. Twór ten nosi nazwę blastocysty lub blastuli. Jama blastocysty powoli powiększa się, część komórek przesuwa się na jeden z biegunów. Te właśnie komórki przekształcą się stopniowo w płód, pozostałe zaś utworzą błonę, która wraz z wodami płodowymi będzie osłaniała rozwijające się dziecko.
Między 7 a 9 dniem rozwoju zarodka, a więc w okresie kiedy składa się on z kilkuset komórek, dochodzi do zetknięcia ze ścianą macicy. Następuje nadtrawienie ściany i zarodek zagłębia się w niej – zagnieżdża się. Proces ten nazywa się implantacją zarodka. Naczynia krwionośne ściany macicy wypełniają się krwią, a jej gruczoły zaczynają aktywne wydzielanie hormonów. Zarodek uszkadza część małych naczyń krwionośnych ściany macicy, które napotka po drodze i w ten sposób jest niejako zanurzony we krwi. Krwawiące tkanki macicy uwalniają wielocukier, zwany glikogenem, który służy jako substancja odżywcza dla zarodka. Jest to pierwsze zewnętrzne źródło pożywienia, które zarodek łapczywie wykorzystuje. Od tego momentu, aż do narodzin, organizm matki będzie dostarczał zarodkowi, później płodowi, niezbędnych substancji odżywczych.
Co się dzieje przed zapłodnienim?
Jednocześnie od pierwszego dnia miesiączki, w jajniku rozpoczyna się proces dojrzewania komórki jajowej. Skupienie komórek odżywczych wokół komórki jajowej tworzy pęcherzyk jajnikowy (Graafa), wewnątrz którego znajduje się płyn pęcherzykowy. Pęcherzyk wystaje na powierzchni jajnika i po osiągnięciu dojrzałości pęka. Moment pęknięcia pęcherzyka Graffa nazywa się jajeczkowaniem lub owulacją. Jajeczkowanie odbywa się zazwyczaj pomiędzy 10 a 16 dniem cyklu miesiączkowego. Pod wpływem ciśnienia płynu zgromadzonego w pęcherzyku dochodzi do jego pęknięcia i wyrzucenia dojrzałej komórki jajowej do jajowodu. Poruszające się rzęski wyścielające jajowód oraz skurcze mięśni jajowodu tworzą prąd pomagający w przesuwaniu się komórki jajowej w kierunku macicy. W tym samym czasie gdy komórka jajowa wędruje w stronę macicy, pęknięty pęcherzyk jajnikowy ulega przekształceniu w ciałko żółte. Jego zadaniem jest wydzielanie hormonów – estrogenów oraz progesteronu, które powodują przygotowanie błony śluzowej wyścielającej macicę do zagnieżdżenia się zarodka, zapobiegają następnej owulacji i przygotowują gruczoły sutkowe do wytwarzania mleka
Moment poczęcia
Z setek milionów plemników, które zostały złożone w pochwie poprzez stosunek płciowy, tylko kilkaset sztuk przedostaje się w sąsiedztwo dojrzałej komórki jajowej. Rozpoczyna się wówczas współzawodnictwo o to który z nich dokona zapłodnienia. Za pomocą akrosomu, plemniki wytwarzają enzym zwany hialuronidazą. Enzym ten trawi osłonkę komórki jajowej. Po jakimś czasie jeden z plemników przebija się przez błonę komórkową jaja. W tym momencie wszystkie pozostałe plemniki próbujące dostać się do wnętrza komórki jajowej zostają odrzucone. Podczas przebijania się do wnętrza komórki jajowej plemnik traci akrosom oraz witkę. Plemnik, który wniknął do komórki jajowej, wnosi połowę cech dziedzicznych przyszłego dziecka. Płeć zależy wyłącznie od typu plemnika, który zapłodni komórkę, nie można jednak odróżnić „żeńskich” i „męskich” plemników od siebie.
Pierwszy Trymestr
I trymestr – trwa od pierwszego dnia ostatniej miesiączki do 13 tygodnia ciąży – pierwszy trymestr to 1, 2 i 3 miesiąc ciąży.
Drugi Trymestr
II trymestr – trwa od 14 do 26 tygodnia ciąży – drugi trymestr to 4, 5 i 6 miesiąc ciąży.
Trzeci Trymestr
III trymestr – od 27 tygodnia ciąży do czasu porodu czyli 40 tygodnia ciąży – trzeci trymestr to 7, 8 i 9 miesiąc ciąży.
Pierwszy miesiąc
Jestem między 2. a 6. tygodniem od ostatniej miesiączki. To właśnie od ostatniej miesiączki mój lekarz będzie liczył tygodnie ciąży! Przed chwilą się dowiedziałam, że będę mamą!
To nieprawdopodobne… nadal nie mogę w to uwierzyć. Przeczuwałam nadchodzące zmiany!
Co teraz dzieje się z moim dzieckiem?
Twoje przyszłe dziecko przypomina kształtem rodzaj małej fasolki z główką i zalążkami swoich czterech kończyn. Jego pępowina kształtuje się i w ten sposób powstaje połączenie między płodem a łożyskiem.
Płód wygląda jak owalny „dysk”, składający się z trzech warstw komórek, z których powstaną różne części ciała. Endoderma (wewnętrzna warstwa komórek) posłuży do powstania narządów układu pokarmowego dziecka, jego wątroby, trzustki i narządów układu oddechowego. Ze środkowej warstwy komórek powstanie szkielet, serce, naczynia krwionośne i narządy rodne. Ektoderma (zewnętrzna warstwa komórek) służy do tworzenia układu nerwowego, narządów zmysłów, skóry, paznokci i włosów. W środku kształtuje się wypukłość: to głowa dziecka! Jeśli chodzi o jego malutkie serce, wraz z upływem trzeciego tygodnia zaczyna się kształtować mięsień sercowy, który regularnie pulsuje.
Wszystko jest już gotowe, by zacząć, to co nazywamy „organogenezą”, czyli tworzeniem i rozwojem różnych narządów wewnętrznych i początkiem krążenia krwi w organizmie. Ten kluczowy etap ma miejsce w trakcie czwartego tygodnia od zapłodnienia.
Dobre nawyki żywieniowe
Zwracaj szczególną uwagę na to, co jesz! Nie oznacza to, że musisz jeść za dwoje – raczej mówi się o tym, że powinnaś jeść dla dwojga! Od początku ciąży Twoje potrzeby zmieniają się. By dziecko prawidłowo się rozwijało, musisz szczególnie dbać o zwiększenie dawki żelaza i kwasu foliowego (lub witaminy B9).
By uniknąć nawet najmniejszego ryzyka niebezpiecznych dla Twojego dziecka chorób (jak listerioza lub toksoplazmoza), skonsultuj się z lekarzem prowadzącym. Wskazane jest unikanie niektórych potraw, takich jak surowe mięso, ryby i owoce morza, podobnie jak produktów mlecznych na bazie niepasteryzowanegomleka. Pamiętaj o tym, żeby dobrze wysmażyć mięso (koniec z krwistymi stekami i z Carpaccio). Konieczne jest mycie owoców i warzyw. Dbaj również o higienę: myj ręce przed każdym posiłkiem, jak i przed przyrządzaniem potraw. Nie zapominaj o regularnym myciu lodówki. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat innych środków ostrożności, skonsultuj się ze swoim lekarzem.
Podstawowe pytanie: muszę zażywać suplementy diety?
Jeżeli przed ciążą Twoja dieta była urozmaicona i odpowiednio zbilansowana, Twoje zapasy minerałów i witamin powinny być odpowiednie. Jednakże w rzeczywistości, wiele kobiet cierpi na ich niedobór, zwłaszcza, jeśli chodzi o żelazo i kwas foliowy (dwie substancje odżywcze niezbędne od początku ciąży). W dzisiejszych czasach lekarze profilaktycznie przepisują suplement kwasu foliowego ciężarnym kobietom lub tym, które dopiero planują zajście w ciążę (np. podczas badania przedkoncepcyjnego). Jeżeli wykryto u Ciebie niedobór żelaza, lekarz także może przepisać Ci odpowiedni suplement. Nigdy nie zażywaj jakichkolwiek suplementów diety bez konsultacji z Twoim lekarzem prowadzącym.
Od chwili poczęcia minęły 4 tygodnie, a waga płodu zwiększyła się 10 000 razy! Jeżeli chodzi o Ciebie, ciąża to okres najwyższej próby. Ale nie martw się – bez wątpienia wybrniesz z niej zwycięsko – zadbaj o Twoje szczęście i zdrowie dziecka.
Drugi miesiąc
Jestem między 7. a 10. tygodniem ciąży, liczonym od ostatniej miesiączki. Nie mam wątpliwości, jestem w ciąży. Już nie mogę się doczekać jak powiem o tym swoim bliskim!
Co teraz dzieje się z moim dzieckiem?
Jego twarz zaczyna się modelować i kształtować: pojawiają się oczy, uszy, nos i usta, później język i zalążki zębów. Głowa dziecka, coraz lepiej ukształtowana, jest dwa razy większa niż jego całe ciało! To kluczowy etap w rozwoju zmysłów dziecka: począwszy od końca dziewiątego tygodnia ciąży jego nerwy wzrokowe są w stanie wychwycić zmiany natężenia światła.
Wszystkie narządy są już na swoim miejscu, występuje zróżnicowanie wielkości pomiędzy narządami dziecka: mózg dziecka, jego układ oddechowy i pokarmowy rozwijają się w zawrotnym tempie. Serce dziecka powiększyło się i kształtem przypomina małe zgrubienie na poziomie jego brzucha. Rozwinęła sie również wątroba, która jest już pokaźnych rozmiarów.
Maleńkie ciało Twojego dziecka szybko się zmienia: jego kręgosłup formuje się, ramiona i nogi wydłużają, pojawiają się łokcie, różnicują się palce, ręce i stopy… To już miniaturowa istotka ludzka!
Mięśnie Twojego dziecka zaczynają się kształtować, płód/dziecko zaczyna się bezwiednie ruszać. Jego ruchy będą widoczne podczas pierwszego badania USG (które wykonuje się zazwyczaj między 11. a 13. tygodniem ciąży). Ale Ty musisz jeszcze troszkę zaczekać zanim je poczujesz (przy pierwszym dziecku zazwyczaj około 18-20 tygodnia).
Dobre nawyki żywieniowe
Na tym etapie ciąży mdłości i wymioty, szczególnie rano, nie należą do rzadkości! Jeżeli masz takie dolegliwości, porozmawiaj na ten temat ze swoim lekarzem prowadzącym. Żeby je złagodzić unikaj dużych przerw między posiłkami. Oprócz 3 głównych posiłków w ciągu dnia znajdź miejsce na 2 przekąski. Utrzymujące się wymioty mogą spowodować lekki spadek wagi. To normalne zjawisko, nie trzeba się niepokoić. W razie wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem.
Niezależnie od wszystkiego koniecznie jedz śniadanie. W przeciwnym razie grożą Ci napady wilczego apetytu i spadek poziomu glukozy w porannych godzinach! Teraz szczególnie zwracaj uwagę by Twoja dieta była urozmaicona i zbilansowana. Spożywaj odpowiednią ilość węglowodanów (chleb, produkty zawierające skrobię, takie jak ziemniaki, płatki zbożowe, rośliny strączkowe…), które dostarczą Ci niezbędnej energii.
Uzupełniaj płyny, wypijając przynajmniej 1,5 litra wody dziennie (a latem jeszcze więcej). Aby zminimalizować nudności, pij wodę często, ale w małych ilościach. Woda jest niezbędnym składnikiem krwi, której objętość znacznie się zwiększa podczas ciąży (by zapewnić odpowiednią, niezbędną do rozwoju Twojego dziecka wymianę między płodem a łożyskiem).
Woda gwarantuje także prawidłowe funkcjonowanie nerek, które eliminują zbędne substancje z organizmu Twojego i dziecka. Wyklucz ze swojej diety alkohol i słodzone napoje. Ogranicz także spożywanie napojów zawierających kofeinę, jak np. kawa i herbata.
Podstawowe pytanie: jaka jest idealna przekąska?
Na tym etapie ciąży idealna przekąska składa się z:
produktu będącego źródłem białka + produktu zbożowego + owocu/warzyw + napoju.
Przykład?
Deser: biały ser, czerwone owoce pokrojone w kostkę i herbatnik/suchar), a do tego z herbatka ziołowa. Jeżeli wolisz słone produkty, możesz zjeść 1 kromkę chleba pełnoziarnistego z kilkoma rzodkiewkami i plasterkiem szynki. Unikaj podjadania wyrobów cukierniczych oraz innych zbyt tłustych i słodkich produktów. Jeśli jednak dopadnie Cię chęć na coś słodkiego, zjedz kilka kostek czekolady (najlepsza będzie gorzka).
Przekąska może także być okazją do zrównoważenia Twojego sposobu żywienia, dostarczając brakujących składników odżywczych. Jogurt naturalny z dodatkiem świeżych owoców czy kanapka z pełnoziarnistego chleba z sałatą i pastą rybną to smaczne, ale także zdrowe uzupełnienie jadłospisu.
Ale… wracajmy do twojego maleństwa!
Palce u rąk i nóg Twojego dziecka ukształtowały się. Dzięki pierwszemu badaniu USG zobaczyłaś go raz pierwszy. Wasze spotkanie już coraz bliżej…
Trzeci miesiąc
Jestem między 11. a 15. tygodniem ciąży licząc od ostatniej miesiączki. Wkrótce koniec pierwszego trymestru… i koniec nudności! Z niecierpliwością oczekuję, by w końcu zobaczyć dziecko: przede mną wizyta u ginekologa, by wykonać pierwsze badanie USG.
Co teraz dzieje się z moim dzieckiem?
Twarz Twojego dziecka coraz bardziej się kształtuje:
Kości formują się, tworzą się wargi i zarysowują brwi, pojawiają się powieki…
Możesz to wszystko zobaczyć podczas badania USG w trakcie 3. miesiąca ciąży: cudowna chwila!
Serce dziecka odnajduje swój prawidłowy rytm. Bije z prędkością od 110 do 160 uderzeń na minutę: to dużo szybciej niż Twoje serce. Serce dziecka może także przyspieszyć swoją pracę w wyniku stresu, dlatego też staraj się nie denerwować!
Liczba komórek nerwowych dziecka cały czas się zwiększa i to w zaskakującym tempie, może to spowodować mimowolne odruchy dziecka. Przekręca ono główkę, ruszą rączkami i nóżkami: w skrócie, ma niespożytą energię do życia!
Na języku dziecka pojawiają się kubki smakowe. Jego buzia otwiera się i zamyka, dziecko zaczyna połykać wody płodowe, które będą wydalane z organizmu (przez nerki) w postaci moczu.
Dobre nawyki żywieniowe
Rozwój Twojego dziecka przyspiesza: trzeba więc dostarczyć mu białka. Zróżnicowana i zbilansowana dieta zaspokoi Twoje zapotrzebowanie na białko. Jeżeli jesteś wegetarianką lub rzadko jesz mięso, zadbaj o inne źródła białka w swojej diecie: rośliny strączkowe połączone z produktami zbożowymi (np. ryż + soczewica), ale także ryby, jajka i produkty mleczne.
Inna niezbędna substancja odżywcza to wapń. Żeby nie nadwyrężać swojego układu kostnego, niezbędne jest codzienne spożywanie mleka i produktów mlecznych (jogurty, ser żółty, twaróg): cztery porcje produktów mlecznych + kilka szklanek wody mineralnej z dużą zawartością wapnia zaspokoją Twoje zapotrzebowanie na wapń. Znajduje się on również, ale oczywiście w mniejszych ilościach, w owocach i warzywach (szpinak, brokuły, brukiew, zielona fasolka…), w roślinach strączkowych (np. biała fasola), w migdałach, sardynkach w oleju… By jak najlepiej zaspokoić swoje zapotrzebowanie na wapń, porozmawiaj o swojej diecie z lekarzem prowadzącym. Będzie mógł ewentualnie przepisać Ci jakiś suplement diety w przypadku znacznego niedoboru.
Ostatnio często zadaję pytanie: nie wydaje Ci się, że to pachnie rybą?
Awersje żywieniowe oraz wstręt do niektórych produktów i potraw są bardzo częste podczas pierwszego trymestru ciąży. Przyczyna: hormon (progesteron), którego wzrost poziomu powoduje nadwrażliwość na zapachy i smaki. Nie ma jednak powodów do niepokoju, jeżeli np. nie możesz nawet patrzeć na ryby. Wystarczy jeść inne produkty bogate w białka: drób, jajka, szynka… Dodatkowo warto wtedy sięgnąć (po konsultacji z lekarzem) po suplementy diety dostarczające kwasów omega 3. Możesz także przyrządzać rybę w inny sposób, żeby „zabić” jej smak: gotuj ją na parze i zmiksuj z purée z marchewek… I nie zapominaj: ten wstręt do jedzenia jest przejściowy!
Pod koniec trzeciego miesiąca niewielkie dolegliwości związane z początkiem ciąży powoli będą ustępować, a Ty będziesz w świetnej formie. Wykorzystaj to, by przebywać na świeżym powietrzu, spacerować i to nie tylko w słoneczne dni… Korzystaj w pełni ze swojej ciąży!
Czwarty miesiąc
Jestem już między 16. a 19. tygodniem ciąży licząc od ostatniej miesiączki. Moja pociecha potrafi już ssać kciuka! Ja natomiast ulegam swoim licznym zachciankom, ostatnio nie mogę oprzeć się świeżym, pachnącym truskawkom.
Co się teraz dzieje z moim dzieckiem?
Dziecko jest coraz bardziej aktywne – być może uda Ci się już poczuć jego ruchy! Na początku będą bardzo delikatne, tak jakbyś czuła w brzuchu motylki albo bąbelki… możesz też jeszcze niczego nie czuć. Bądź cierpliwa, ten moment na pewno nadejdzie. Dziecko natomiast otwiera już buźkę, przewraca oczami, marszczy brwi i nawet wkłada palucha do buzi… i go ssie!
Jego zmysły nadal się rozwijają. W oczach maluszka zaczyna tworzyć się siatkówka. Zmysł dotyku jest już coraz lepszy, jest to zasługa malutkich wrażliwych receptorów na skórze dziecka. Trzeba poczekać do 24. tygodnia, czyli do momentu rozwinięcia się systemu nerwowego, po to, żeby maluszek mógł odbierać bodźce. Zmysł węchu również zaczyna się powolutku rozwijać, jednak dziecko zaczyna coś czuć dopiero od 7. miesiąca ciąży. Wody płodowe to naturalne środowisko życia Twojego dziecka – uważaj na spożywane pokarmy, gdyż mają one wpływ na kształtujący się zmysł smaku płodu.
Od 15. tygodnia ciąży dziecko zaczyna Cię słyszeć! Poprzez wody płodowe słyszy bicie Twojego serca, żołądek, ale przede wszystkim głos! Nawet jeśli dziecko nie potrafi zinterpretować wiadomości, możesz go usypiać szeptem!
Dobre nawyki żywieniowe
Koniec z awersją do jedzenia i z mdłościami, które towarzyszyły Ci przez cały pierwszy trymestr. Nareszcie wróci Ci ochota na jedzenie. Korzystaj, pamiętaj jednak, by zachować umiar! Co do przybierania na wadze, to nie ma tutaj żadnej ścisłej reguły, wszystko zależy od Twojej budowy ciała, od stanu zdrowia, od metabolizmu…
Szczególnie zwracaj uwagę na jod, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Ten składnik mineralny występuje w soli jodowanej. Pamiętaj jednak, żeby go nie „przedawkować”, nie musisz wszystkiego dosalać, zachowaj zdrowy rozsądek! Jeśli chcesz wiedzieć więcej o dobrych nawykach żywieniowych w drugim trymestrze, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub naszym dietetykiem.
Czy mogę ulegać pokusom jedzenia słodyczy?
Kobietom ciężarnym często zdarza się marzyć o serniku lub o cieście czekoladowym. Za taki stan odpowiedzialne są hormony. Czy będąc w ciąży można sobie pozwalać na takie zachcianki? Tak, od czasu do czasu, pod warunkiem, że zachowasz umiar i nadal będziesz jeść urozmaicone posiłki! Pamiętaj też o tym, że najlepszym sposobem, by zaspokoić głód na coś słodkiego, są suszone lub mrożone owoce, deserki na bazie mleka (nie śmietany) i naturalne jogurty. Wybieraj proste produkty w mniejszych ilościach, np. czarna czekolada zamiast tłustego i słodkiego ciastka.
Dziecko jest nadal w Twoim brzuchu, jego narządy zaczynają się rozwijać, sekunda po sekundzie, minuta po minucie.
Nie możesz doczekać się aż poznasz płeć dziecka?
Poczekaj jeszcze chwilkę na drugie badanie USG, które będzie już w przyszłym miesiącu.
Piąty miesiąc
Jestem już między 20. a 23. tygodniem ciąży, licząc od ostatniej miesiączki. W tym miesiącu będę wreszcie wiedzieć czy będę miała chłopca czy dziewczynkę!
Co dzieje się teraz z moim dzieckiem?
Dziecko nabiera sił. Waży już ok. 150-350 g, czyli tyle ile grejpfrut. Jego mięśnie, a co za tym idzie, jego ruchy są już coraz mocniejsze. I korzysta z tego, póki ma bardzo dużo miejsca na zabawę: chwyta rączkami za nóżki, obraca się, robi piruety… czasami nawet wkłada swoje stopy ponad kości Twojej miednicy, a Ty możesz zobaczyć na swoim brzuchu śmieszne „garby”. Możesz głaskać maluszka, przez brzuch gdyż w ten sposób okazujesz mu swoją miłość.
Mózg rozwija się coraz szybciej: od teraz znajduje się w nim od 12 do 14 miliardów komórek nerwowych. Niedługo będzie mógł już zapamiętać pierwsze doznania zmysłowe. Twoje dziecko odczuwa już to, co jesz.
Płuca dziecka są coraz bardziej ukształtowane: ruchy oddechowe klatki piersiowej są wyraźne, chociaż ciągle nieregularne. Trzustka zaczyna produkować insulinę, która pozwoli maluchowi wchłaniać niezbędny cukier.
To właśnie w piątym miesiącu ciąży zalecane jest zrobienie drugiego badania USG: to magiczny moment, gdyż jeśli chcesz to lekarz może powiedzieć Ci jaka jest płeć dziecka! Jeśli będziesz mieć dziewczynkę, to właśnie zaczynają się jej tworzyć jajniki, które zawierają już pierwotne komórki, z których w przyszłości rozwinie się 6 milionów oocytów (które dają początek komórkom jajowym).
Dobre nawyki żywieniowe
Ciągle przybierasz na wadze i bardzo dobrze, bo tak powinno być. Kontroluj wagę i by nie przybierać ponad to, co jest zalecane. Odżywiaj się zdrowo: jedz chude mięsa i ryby. Pamiętaj o tym, żeby jeść odpowiednią ilość błonnika(owoce, warzywa, ciemne pieczywo, pełnoziarnisty ryż i makaron…) i o tym, żeby pić przynajmniej 1,5 litra wody dziennie.
Ważne jest, aby Twoja dieta była zbilansowana i urozmaicona. Nie zapominaj o tym, że w tym czasie Twoje dziecko uczy się nowych smaków. To właśnie teraz kształtuje się jego węch i smak, dlatego też pozwalaj sobie na wiele różnych potraw. Niedługo dziecko będzie w stanie to zapamiętać!
Od kiedy jestem w ciąży mam problemy z piciem czystej wody mineralnej. Co zrobić, żeby odpowiednio nawadniać organizm?
W okresie ciąży bardzo często zmienia się skład śliny, dlatego inaczej odczuwasz smak. Czasami nawet zwykła woda może przestać smakować.
- do butelki wody dodaj troszkę soku z cytryny, woda smakowa może teraz wydawać Ci się smaczniejsza. Możesz również dorzucić kilka listków mięty lub innego zioła, które lubisz. Wody aromatyzowane w taki naturalny sposób są zdrowe i nie zawierają kalorii.
- a może zasmakują Ci herbatki ziołowe, które bardzo dobrze nawadniają? Są dostępne w różnych smakach.
- herbata i kawa są również dobrymi sposobami na nawadnianie organizmu, jednak zawarta w nich kofeina nie jest zdrowa i zakłóca sen. Dlatego też spożywaj je w umiarkowanych ilościach.
- jeśli jest upał, to możesz zjeść lody smakowe np. miętowe lub sorbety, które bardzo dobrze gaszą pragnienie.
Niedługo 6. miesiac ciąży: dziecko coraz częściej daje o sobie znać. Czujesz jego ruchy, a ono próbuje w ten sposób nawiązać kontakt ze światem zewnętrznym. Pamiętaj, że po 5. miesiącu ciąży dziecko już ma swoje ulubione smaki.
Szósty miesiąc
Jestem już miedzy 24. a 28. tygodniem ciąży licząc od ostatniej miesiączki. Czuję się świetnie, dziecko również! Ja i moje dziecko wszystkim się dzielimy!
Co się teraz dzieje z moim dzieckiem?
Mózg dziecka stopniowo się rozwija, a wraz ze wzrostem powierzchni kory mózgowej tworzą się kolejne powiązania między neuronami. W związku z rozwojem zmysłów dziecko staje się bardziej wrażliwe na różne bodźce (smaku, węchu), które wkrótce będzie mogło zapamiętywać. Powoli zacznie też na nie reagować!
Dziecko porusza się teraz bardzo intensywnie w Twoim brzuchu. Odbiera ono wszelkie oznaki bliskości, możesz nawet odczuć, jak reaguje przybliżając się do ściany brzucha w momencie, kiedy go głaskasz. To niezapomniane chwile! Dziecko zaczyna również reagować na różne dźwięki, które dochodzą do niego z otoczenia – na muzykę, ale również na Twój głos oraz na głos taty. Pamiętaj, że jest ono bardzo wrażliwe na nagłe hałasy, dlatego też ważne jest, byś przebywała w spokojnym otoczeniu.
Uwaga! Na tym etapie jego układ nerwowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały! Dlatego też uważaj by nie przesadzić z dostarczaniem dziecku zbyt dużej ilości bodźców. Możesz do dziecka cicho mówić, opowiadać, co wydarzyło się w czasie dnia, dzielić się z nim swoimi uczuciami, puszczać mu ulubioną muzykę, głaskać go…
Płód jest już bardziej ukształtowany fizycznie i przypomina coraz bardziej bobasa. Pod skórą zaczyna odkładać się tkanka tłuszczowa, staje się więc bardziej pulchny i zaokrąglony. Są to zapasy robione intensywnie na czas porodu. Jego skóra jest całkowicie pokryta ochronną mazistą substancją, tzw. mazią płodową.
Dobre nawyki żywieniowe
Waśnie na tym etapie, bardzo ważne staje się jedzenie różnorodnych potraw. Pozwoli to Twojemu dziecku odkryć nowe smaki. Tak naprawdę, to dopiero teraz zaczyna się prawdziwa nauka zapachów i smaków. Smak spożywanych przez Ciebie potraw dochodzi do dziecka przez wody płodowe. Wykorzystaj ten fakt i delektuj się urozmaiconymi potrawami – oczywiście z umiarem!
Wraz z zaokrąglaniem się brzuszka możesz zacząć odczuwać trudności w zasypianiu lub nawet cierpieć na bezsenność. By ich uniknąć, ogranicz wieczorne spożywanie potraw bogatych w tłuszcze.
Co mogę zrobić by uniknąć zgagi?
Dziecko zajmuje już coraz więcej miejsca w Twoim brzuchu. Jest już na tyle duże, że może uciskać Twoje narządy wewnętrzne, a w szczególności Twój żołądek, co spowoduje cofanie się kwaśnej zawartości żołądka do przełyku, czyli tzw. zgagę. By jej zapobiec, jedz powoli i dokładnie wszystko pogryź. Unikaj też mocno doprawionych potraw, pilnuj, by były one lekkie. W razie potrzeby jedz po pół porcji, ale częściej. Nie zapomnij też o regularnym piciu chłodnej wody (niegazowanej i bez lodu), szczególnie między posiłkami. Jeśli dolegliwość ta nie mija, skonsultuj się z lekarzem i nie bierz żadnych leków „na własną rękę”.
Pod koniec 6. miesiąca płód coraz bardziej upodabnia się do niemowlęcia – przybiera na wadze, ma już wykształcone włoski i paznokcie. Na Ciebie z kolei czeka już ostatnia prosta w postaci trzech ostatnich miesięcy przed przyjściem dziecka na świat. Czy zapisałaś się już do szkoły rodzenia? Dobrze byłoby już zacząć w niej zajęcia!
Siódmy miesiąc
Jestem już między 29. a 32. tygodniem ciąży, licząc od ostatniej miesiączki. Gdybym położyła niemowlę na ręce, zajęłoby ono już całe moje przedramię! Już wkrótce zobaczę mojego skarba, niedawno rozpoczęłam też zajęcia w szkole rodzenia. Moje ciało także się zmienia…
Co się teraz dzieje z moim maleństwem?
Twoje dziecko powolutku przygotowuje się do oddychania zewnętrznym powietrzem. Klatka piersiowa i przepona wykonują bardziej regularne ruchy oddechowe, a układ oddechowy jest już kompletny, choć jeszcze nie w pełni dojrzały. Temperatura ciała malucha stabilizuje się. Gdy już opuści on łono mamy, pomoże mu to w dostosowaniu się do panującej na zewnątrz temperatury.
Gromadzona pod skórą warstwa tłuszczyku sprawia, że dziecko cały czas się zaokrągla. Jego skóra wydaje się mniej pomarszczona. Zaczyna on też zajmować coraz więcej miejsca w Twoim brzuchu… i w związku z tym, mniej się rusza! Teraz zajmuje się ssaniem kciuka oraz odkrywaniem nowych smaków i zapachów.
To również teraz, w siódmym miesiącu, otwierają się jego okolone długimi rzęsami oczy. Wkrótce zacznie zauważać przez skórę Twojego brzucha zmiany natężenia światła… Dziecko jest też coraz bardziej wrażliwe na odgłosy z zewnątrz, zwłaszcza na głos taty i niektóre utwory muzyczne. Co więcej, potrafi już na nie reagować – zaczyna się ruszać i przyspiesza się bicie jego serca.
Dobre nawyki żywieniowe
Teraz musisz przede wszystkim bardzo dużo pić, a to ze względu na zwiększającą się objętość krwi. Będzie jej nawet do 1,5 litra więcej – zapewni to odpowiednie ukrwienie łożyska. Badania krwi na liczbę czerwonych krwinek wykluczą ewentualną anemię (niedokrwistość wynikającą z niedoboru żelaza). Nic się nie martw, to bardzo częsty problem w ciąży. Dzieje się tak, ponieważ wzrost objętości osocza jest zbyt szybki w stosunku do wzrostu liczby czerwonych krwinek. W takim wypadku lekarz zaleci odpowiednie badanie, by sprawdzić, czy za niedokrwistością spowodowaną ciążą nie kryje się prawdziwa anemia.
Pod koniec ciąży produkcja czerwonych krwinek znacznie się zwiększy, by dorównać do prawidłowego poziomu. Z tego też powodu, na tym etapie, musisz pić dużo płynów i jeść dużo pokarmów bogatych w żelazo, takich jak czerwone mięso, lub kaszanka. W razie potrzeby lekarz przepisze Ci odpowiedni suplement diety.
Czy prawdą jest, że podczas całej ciąży nie mogę jeść surowej ryby ?
Tak, zasady higieny i żywieniowe środki ostrożności muszą być bardzo dokładnie stosowane przez cały okres ciąży. Będziesz więc musiała jeszcze trochę poczekać, zanim znów zaczniesz jeść sery z niepasteryzowanego mleka, krwiste mięso, surowe lub wędzone ryby, sałatkę z ikry lub surowe owoce morza. By uniknąć ryzyka, pamiętaj również o dokładnym myciu rąk przed przygotowaniem posiłków i przed jedzeniem. Starannie myj też wszystkie owoce i warzywa zanim je zjesz. Jeśli dojadasz resztki po posiłku, pamiętaj by je odgrzać. Nie zapomnij również bardzo dokładnie myć lodówki.
Przed Wami już ostatnia prosta. Dziecko teraz będzie zużywało całą swoją energię na przybieranie na wadze i podwajanie masy ciała aż do czasu porodu. Pamiętaj by dużo odpoczywać i zdrowo się odżywiać. Twój maluszek ma teraz wilczy apetyt!
Ósmy miesiąc
Jestem między 33. a 36. tygodniem ciąży, licząc od ostatniej miesiączki. Moje dziecko przygotowuje się już do przyjścia na świat: układa się główką ku dołowi. Właśnie poczułam lekki skurcz. Kulminacyjny dzień zbliża się wielkimi krokami!
Co teraz dzieje się z moim dzieckiem?
Twoje dziecko ciągle się rozwija: w ciągu tych dwóch ostatnich miesięcy dwukrotnie przybierze na wadze i urośnie o kilkanaście centymetrów!
W 8. miesiącu ciąży, maluch zupełnie się odwróci i ułoży już w takiej pozycji, jak podczas porodu, czyli (w 95% przypadków) główką ku dołowi, prawidłowo zwinięte i ułożone pleckami po lewej stronie brzucha mamy. Ułożenie malucha można sprawdzić podczas ostatniego badania USG: nazywamy to „zaprezentowaniem się”.
W tym czasie ostatecznie kształtuje się ciało Twojego dziecka: jego kości wzmacniają się, włosy rosną, skóra staje się różowiutka, rosną mu też paznokcie… Układ wydalniczy jest już wykształcony: nerki malucha wydalają ok. 30 ml moczu na godzinę. W jego jelicie zaczyna gromadzić się smółka, substancja o dużej gęstości i ciemnym zabarwieniu: to będzie pierwsza kupka Twojego dziecka tuż po narodzinach.
Pod koniec 8. miesiąca, główka dziecka może już schodzić w dół miednicy. Możesz wtedy odczuwać skurcze lub silne bóle w dolnej części brzucha. Nie ma powodów do paniki, to naturalne: wiązadła miednicy ulegają rozluźnieniu, by ułatwić maleństwu przyjście na świat.
Dobre nawyki żywieniowe
Na tym etapie, dziecko będzie jeszcze bardziej przybierać na wadze, więc jeszcze bardziej niż dotychczas musisz dostarczyć mu wszystkich składników odżywczych niezbędnych do jego prawidłowego rozwoju! Ty także potrzebujesz energii, by przejść przez ten ostatni etap. Twoje ciało potrzebuje zapasów niezbędnych podczas porodu i karmienia piersią. To nie czas na dietę! Uważaj na to, co jesz w trakcie tych ostatnich dwóch miesięcy! Jeśli nie chodzisz już do pracy, to szczególnie wykorzystaj ten czas, by zadbać o sposób odżywiania się. Skorzystaj z wolnego czasu, by zrobić zakupy, kupić owoce,warzywa i gotować. Owoce i warzywa dostarczą Ci witaminę C, która zapobiega kruchości ścian naczyń krwionośnych i do prawidłowego wchłaniania żelaza, którego będziesz potrzebowała, by utrzymać prawidłową liczbę czerwonych krwinek.
Podstawowe pytanie: co jeść, by jak najlepiej przygotować się do karmienia piersią?
Już od teraz jedz produkty bogate w białko, wapń i witaminę D. Składniki te są bowiem niezbędne, by zagwarantować dziecku dobrej jakości mleko. Niezbędna jest zbilansowana i zrównoważona dieta, bogata w owoce i warzywa, nabiał, nasiona roślin strączkowych i produkty zbożowe, a do tego wszystkiego należy dodać białka zwierzęce (mięso, ryby, jajka) i tłuszcze, a zwłaszcza niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, które znajdziesz w rybach morskich i olejach roślinnych. Pij również duże ilości wody: ponad 1,5 litra dziennie. Unikaj picia słodkich napojów, ale również kawy i herbaty (dopuszczalne są 2 filiżanki dziennie). Nie zapominaj również, że spożywanie alkoholu w czasie ciąży i podczas karmienia piersią jest całkowicie zabronione.
Twoje dziecko zajmuje dużo miejsca, a już w 9. miesiącu czuje się w Twoim brzuchu coraz mniej swobodnie. Twoja przepona i płuca są uciśnięte, stąd naturalne uczucie zadyszki. Cierpliwości… wszystko się niebawem unormuje!
Dziewiąty miesiąc
Jestem między 37. a 40. tygodniem ciąży licząc od ostatniej miesiączki. Mimo, że do porodu jeszcze trochę czasu, dziecko może przyjść na świat w każdym momencie. Ograniczam więc wszelkie podróże i przygotowuję torbę z rzeczami, które będą mi potrzebne podczas pobytu w szpitalu. Odliczanie rozpoczęte!
Co teraz dzieje się z moim dzieckiem?
Twoje dziecko jest już gotowe, by stawić czoła światu zewnętrznemu i przechodzi przez ostatni, intensywny okres przemian: delikatny meszek płodowy (medyczna nazwa: lanugo) i maź płodowa, pokrywające i chroniące ciało dziecka, stopniowo zaczynają oddzielać się od jego skóry…Tkanka tłuszczowa znajdująca się pod skórą niemowlęcia jest już wystarczająca, by utrzymać prawidłową temperaturę ciała po porodzie i umożliwić mu funkcjonowanie w okresie pomiędzy karmieniami piersią. Dziecko uzyskało już odpowiednią masę ciała.
Krążenie krwi pomiędzy sercem a płucami zacznie przebiegać bez problemów od chwili, gdy dziecko zetknie się ze światem zewnętrznym. W ten sposób maleństwo będzie mogło oddychać samodzielnie, a nie, jak dotąd, przez łożysko. Podczas ostatniego tygodnia w łonie mamy pęcherzyki płucne dziecka rozszerzają się, a oskrzela rozwijają.
Dziecko ciągle się rusza i daje o sobie znać, mimo, iż jest mu już wyjątkowo ciasno. Jeszcze trochę cierpliwości: lepiej dla dziecka, jak pozostanie jeszcze jakiś czas w łonie matki. Kulminacyjny dzień coraz bliżej!
Dobre nawyki żywieniowe
Napięcie związane z dniem porodu zwiększa się wraz z upływającymi dniami. Rozluźnij się, spraw sobie jakąś przyjemność. Nie zapominaj o produktach bogatych w:
- Magnez, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni. Znajdziemy go w suszonych owocach, niektórych rodzajach wód mineralnych, gorzkiej czekoladzie, orzechach.
- Witamina B 6 jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Jedz wieloziarniste płatki zbożowe, drożdże piwne, orzechy i banany.
- Omega-3, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, zawarte w oleju rzepakowym, nasionach lnu, tłustych rybach morskich (łosoś, tuńczyk, sardynki, makrela…)
Ponadto nie zapominaj czerpać przyjemności z jedzenia (oczywiście zachowując zdrowy rozsądek!)
Najmniejsza nawet przyjemność wzmaga wydzielanie endorfin, hormonów odpowiedzialnych za doskonałe samopoczucie i dobry humor.
W ostatnim tygodniu przytyłam ponad kilogram. Czy to normalne?
W końcowym okresie ciąży przyrost wagi zwiększa się i jest wręcz niezbędny. W trzecim trymestrze ciąży Twoja waga będzie zwiększała się standardowo o ponad jeden kilogram każdego miesiąca. Jednakże gwałtowny przyrost wagi (ponad kilogram tygodniowo) powinien Cię zaniepokoić i powinnaś poinformować o tym swojego lekarza. Może to być związane z nadciśnieniem.
Termin Twojego porodu, podobnie jak większość danych biologicznych, nie da się wyliczyć matematycznie. Poród może nastąpić na dwa tygodnie przed planowanym terminem i dwa tygodnie po nim. Jednakże, gdy termin porodu już minął, a dziecko nadal nie spieszy się z przyjściem na świat, skonsultuj się z lekarzem, żeby sprawdzić czy z maluchem wszystko w porządku i zdecydować o ewentualnym przyspieszeniu porodu. Odwagi, wszystko będzie dobrze!
Adres:
HPM Medical
Bobrowniki 83
26-903 Głowaczów
NIP: 511 020 45 45
REGON: 141 894 703
Bank ING: 57 1050 1025 1000 0092 4876 1562
Kontakt:
M: +48 535 004 013
E: biuro.hpm@gamil.com
W: www.hpm-medical.eu
www.hpm-sklep.eu
www.testblue.eu
www.terapia-biofeedback.eu
Godziny otwarcia:
Biuro: Pn – Pt 8:00 – 20:00
Magazyn: Pn – Pt 8:00 – 20:00
English (UK) 
Polski