Objawy ciąży

Huśtawka nastrojów, złość, rozdrażnienie mogą być wynikiem ogromnego wysiłku jaki podejmuje organizm do przygotowania się do ciąży. Za emocjonalne wzloty i upadki w pierwszych tygodniach ciąży jest odpowiedzialny przede wszystkim wzrost poziomu hormonów, m.in. estrogenów, progesteronu, gonadotropiny kosmówkowej, prolaktyny kortyzolu, hormonu wzrostu, insulinopodobnego czynnika wzrostu i wielu innych. Jednym z bardzo wczesnych objawów ciąży jest powiększenie i bolesność piersi. Biust staje się wrażliwy na dotyk. Może boleć. Piersi są obrzmiałe. Przez skórę wyraźnie prześwitują naczynia krwionośne. Brodawki ciemnieją. Przy samobadaniu można wyczuć zgrubienia. Tkliwość piersi jest skutkiem zmian hormonalnych zachodzących w ciele w wyniku zapłodnienia. Przyczyną powiększenia i bolesności piersi może być ciążą, ale nie musi.

– Najpewniejszym markerem potwierdzającym ciążę jest beta HCG. Zmiana apetytu czy nastroju nie jest żadnym wiarygodnym dowodem ciąży. Bolesne piersi też nie zawsze świadczą o wczesnych objawach ciąży. Kobieta zarówno przed menstruacją, jak i w pierwszych tygodniach ciąży ma uczucie nabrzmiałych piersi. To zasługa zmian w stężeniu estrogenów i progesteronu, niekoniecznie ciąży – przekonuje lek. med. Jarosław Kaczyński, specjalista ginekolog-położnik z warszawskiej kliniki leczenia niepłodności InviMed.

Niektóre kobiety odczuwają nadwrażliwość na zapachy już od pierwszych tygodni ciąży. Ta wrażliwość nie musi pokrywać się z dotychczasowymi upodobaniami. Może się okazać, że zapachy preferowanych do tej pory perfum i kosmetyków stają się nieznośne. Aromat ulubionej potrawy zaczyna wydawać się odpychający. Szczególnie trudna staje się do zniesienia woń spalin, benzyny, kawy czy papierosowego dymu. Wciąż nie wiadomo, jakie są powody tej niezwykłej wrażliwości. Prawdopodobnie natura chroni przyszłe mamy w ten sposób przed potrawami, chemikaliami i innymi substancjami, które mogłyby zaszkodzić rozwijającemu się dziecku.

Burza hormonalna jaka dokonuje się w pierwszym miesiącu ciąży sprawia, że przyszła mama może czuć się tak jakby przechodziła infekcję. Dokucza poczucie osłabienia, zmęczenia, senność. Wiele mam skarży się, że w pierwszych tygodniach ciąży zasypia na stojąco. Nadmierna senność może być pierwszym objawem ciąży gdyż jest wynikiem gwałtownego wzrostu progesteronu w organizmie. Zmęczenie wynika z tego, że narządy wewnętrzne są bardziej obciążone. Muszą teraz zaspokajać potrzeby nie tylko kobiety, ale także rozwijającego się płodu. W pierwszych trzech miesiącach ciąży ten rozwój jest najbardziej intensywny, bo tworzą się wszystkie narządy wewnętrzne małego człowieka. Sporo energii zabiera też organizmowi wykształcenie łożyska. Często zdarza się jednak tak, że kobiety nie mają żadnych objawów ciąży podczas pierwszego miesiąca jej trwania i pierwszym sygnałem, że rodzi się nowe życie jest dopiero spóźniony okres.

Poranne mdłości są wynikiem wysokiego stężenia gonadotropiny kosmówkowej.

– Hormon HCG jest podobny do hormonu tarczycy TSH. Często zdarza się tak, że we wczesnym etapie ciąży pojawiają się cechy nadczynności tarczycy, mimo że tarczyca jest zdrowa. Receptory dla hormonów tarczycy są pobudzane przez HCG, stąd problemy typu nudności, złe samopoczucie, przyspieszona akcja serca, uczucie gorąca, drażliwość – tłumaczy dr Kaczyński.

Nudności i wymioty to jedne z najwcześniej występujących objawów ciąży. Nie ma jednak reguły i nie każda przyszła mama musi je odczuwać. Mdłości, nudności, wymioty nie zawsze oznaczają też, że kobieta spodziewa się dziecka. Powodem złego samopoczucia może być zatrucie pokarmowe, problemy żołądkowe, niewłaściwa dieta, a nawet stres. Kobieta tak bardzo boi się, że miesiączka się nie pojawi, lub przeciwnie, bardzo pragnie ciąży i obawia się porażki, że pod wpływem stresu odczuwa nudności. Mdłości i wymioty będące wynikiem ciąży zazwyczaj pojawiają się około 5. tygodnia ciąży, a nasilają około 9. tygodnia.

– Wysokie stężenie progesteronu spowalnia perystaltykę przewodu pokarmowego, czyli wszystko co przyszła mama zje jest dłużej trawione. Jedzenie dłużej zalega w przewodzie pokarmowym i w żołądku, a zwieracz, który jest na granicy przełyku i żołądka, gorzej pracuje. Dochodzi do mechanicznego wyrzucania zawartości pokarmowej do przełyku – tłumaczy dr Kaczyński.

Potwierdzeniem bardzo wczesnej ciąży jest obecność we krwi matki hormonu beta HCG, który jest wytwarzany przez zapłodnioną komórkę jajową po implantacji w macicy. Produkcja i wydzielanie beta HCG zwiększa się w pierwszych tygodniach ciąży bardzo szybko. Jeśli tylko dojdzie do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej (między 6 a 8 dniem po owulacji) to już dwie doby później we krwi pojawia się wykrywalne stężenie HCG (1 mIU/ml).

– Hormon beta HCG jest wytwarzany na bardzo wczesnym etapie ciąży, kiedy nie ma jeszcze łożyska. Beta HCG jest obecna wyłącznie w ciąży, nie ma innych sytuacji w życiu człowieka, aby ten hormon się tworzył – tłumaczy dr Kaczyński.

HCG składa się z dwóch części (podjednostek): alfa i beta. Alfa jest również obecna w cząsteczkach hormonów LH, TSH, FSH i innych produkowanych przez przysadkę. Jedyną sytuacją, kiedy to nie zarodek, a tkanki dorosłego człowieka wytwarzają alfa HCG są choroby nowotworowe. Część beta decyduje o specyficznych właściwościach biologicznych i immunologicznych gonadotropiny. Badanie krwi albo wykrywa obie podjednostki naraz albo tylko podjednostkę beta.

– Dawniej określano tylko HCG, bez rozróżnienia na alfa i beta. To często powodowało nieprawidłowe wyniki. Dzisiaj nie ma już takich wątpliwości – uspokaja dr Kaczyński.

Badanie krwi na obecność beta HCG najlepiej wykonać nie wcześniej niż w dniu spodziewanej miesiączki.

Apteczny test ciążowy wykrywa w moczu przyszłej mamy hormon gonadotropiny kosmówkowej. Większość testów wykaże wynik pozytywny minimum 14 dni od zapłodnienia. Kiedy na teście pojawią się dwie kreski, wówczas można założyć, że doszło do zapłodnienia i implantacji zarodka. Zdarza się jednak, że poziom HCG rośnie, a potem nagle zmniejsza się i w normalnym terminie lub z kilkudniowym opóźnieniem występuje miesiączka.

– Jest taka sytuacja, że mamy do czynienia z tzw. ciążą biochemiczną. Niektórzy uważają, że każde zatrzymanie miesiączki u zdrowej pacjentki w okresie prokreacji to ciąża biochemiczna. Oznacza to, że dochodzi do zapłodnienia i taka malusieńka ciąża próbuje się implantować w jamie macicy, ale do tego nie dochodzi. Może to się odbić bardzo cienką, drugą kreską na teście ciążowym. Nie wykonując testu ciążowego nie wiemy nawet, że dochodzi do takich stanów. Dlatego ważną sprawą jest czas. Nie ma sensu robić testu jak najszybciej tylko odczekać dwa tygodnie od stosunku, zapłodnienia czyli przynajmniej do dnia spodziewanej miesiączki – doradza dr Jarosław Kaczyński.

Zatrzymanie miesiączki to pierwszy czytelny sygnał ciąży. Jednak najpewniejszy objaw, który upoważnia lekarza do rozpoznania ciąży, to wykrycie czynności serca płodu za pomocą badania USG. Serce zarodka zaczyna bić już w 5 tygodniu ciąży, jednak USG uwidacznia je najwcześniej w 6 tygodniu ciąży.